Preview document (🔗 origineel)

---

VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld .. september 2012

Binnen de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken bestond bij twee
fracties de behoefte de minister en de staatssecretaris van Buitenlandse
Zaken enkele vragen en opmerkingen voor te leggen inzake de geannoteerde
agenda van de informele Raad Buitenlandse Zaken (`Gymnich') van 7 en 8
september 2012 (21501-02, nr. 1176).

De minister en de staatssecretaris hebben op de vragen en opmerkingen
geantwoord bij brief van  .. september 2012. De vragen en opmerkingen
van de fracties en de antwoorden van de bewindspersonen zijn hieronder
afgedrukt.

De voorzitter van de commissie,

Albayrak

De griffier van de commissie,

Van Toor

Algemeen

De leden van de VVD-fractie hebben met belangstelling kennis genomen van
de genoteerde agenda van de informele Raad Buitenlandse Zaken die
gepland staat voor 7 en 8 september. De leden van de VVD-fractie hebben
een aantal vragen over de geannoteerde agenda. Daarnaast heeft de
VVD-fractie nog vragen over de situatie in Iran en Syrie. De leden van
de CDA-fractie hebben kennis genomen van de voorliggende agenda.
Genoemde leden hebben een aantal vragen.

Water en onderwijs in het buitenlands beleid 

De Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie, Catherine Ashton, wijst
volgens de leden van de VVD-fractie terecht op het belang van water en
onderwijs in het buitenlands beleid. Volgens de leden van de VVD-fractie
is onderwijs binnen ontwikkelingshulp een voorbeeld van een
beleidsterrein dat multilateraal kan worden opgepakt. Op het gebied van
watermanagement heeft Nederland specifieke kennis en expertise in huis.
De leden van de VVD-fractie willen watermanagement dan ook behouden als
speerpunt van de Nederlandse internationale samenwerking. Bent u het met
de leden van de VVD-fractie eens dat onderwijs binnen internationale
samenwerking Europees kan worden aangepakt, maar dat het primaat bij
watermanagement meer bij de lidstaten thuishoort?

Daarnaast willen de leden van de VVD-fractie graag aandacht voor de
begrotingssteun die nog altijd vanuit de Europese internationale
samenwerking wordt uitgekeerd. Nederland heeft begrotingssteun vrijwel
afgebouwd, maar in Europees verband is er nog altijd begrotingssteun.
Bent ur bereid om te pleiten voor een verschuiving van het Europese
ontwikkelingsbudget van begrotingssteun naar bijvoorbeeld onderwijs?

De leden van de CDA-fractie hechten grote waarde aan de bespreking van
het onderwerp water en buitenland beleid. Nederland speelt op dit
terrein een voortrekkersrol in de wereld en beschikt hier over
specifieke kennis. Op welke manier denkt de regering dat Europees beleid
op het gebied van water de Nederlandse inzet kan versterken? Kan een
concreet voorbeeld worden gegeven waarin Nederland profiteert van
Europese inzet op dit gebied? Deze regering heeft gekozen voor een
effectiever ontwikkelingsbeleid, onder andere door te focussen op vier
specifieke speerpunten. Water is een van die speerpunten. Kan de
regering aangeven in hoeverre er overleg is geweest met andere betrokken
partijen binnen het speerpunt water en in hoeverre dit overleg heeft
geleid tot strategische keuzes in aanloop naar dit Gymnich-overleg?

Een tweede belangrijk onderdeel van de agenda vormt onderwijs en het
buitenlands beleid. De leden van de CDA-fractie delen de analyse van de
regering ten aanzien van onderwijs en fragiele staten. Kunt u aangeven
in hoeverre de verschillende inspanningen van EU-landen van elkaar
verschillen en waar synergievoordelen behaald kunnen worden? Nu de
Nederlandse regering er voor heeft gekozen minder geld te besteden aan
onderwijs binnen het ontwikkelingsbeleid, hechten deze leden grote
waarde aan goede overdracht van onderwijsprojecten die door Nederland
worden gestopt. Vormt deze problematiek ook onderdeel van de agenda? Zo
nee, waarom niet?  Welke afspraken kunnen nog worden gemaakt met andere
Europese donoren om de behaalde Nederlandse successen te kunnen
voortzetten?

Syrie

Het machtsvacuuem in Syrie houdt aan, zo stellen de leden van de
VVD-fractie. De nieuwe VN-gezant, Lakhdar Brahimi, heeft zijn taak
`bijna onmogelijk' genoemd. Geen van de strijdende partijen lijkt sterk
genoeg om het conflict te beslechten. Assad heeft zijn legitimiteit al
lang verloren en de internationale druk neemt toe. De Amerikaanse
president Obama laat weten dat de inzet van chemische wapens door de VS
niet geaccepteerd zal worden. De Egyptische president Morsi veroordeelt
het Syrische geweld tijdens zijn bezoek aan Iran, een van de laatste
bondgenoten van Syrie. Bent u het met de Amerikaanse president eens dat
de inzet van chemische wapens ontoelaatbaar is? Bent u bereid om in
Europees verband ook aan te geven dat het gebruik van chemische wapens
niet geaccepteerd zal worden? Turkije vangt veel vluchtelingen op. De
laatste week verschenen er berichten dat Turkije de grenzen heeft
gesloten omdat het niet meer dan 100.000 vluchtelingen kan verwerken. De
leden van de VVD-fractie zijn voorstander van opvang in de regio. De
Nederlandse regering heeft daarom eerder bijgedragen aan de opvang van
gevluchte Syriers. Kunt u aangeven of Turkije eventueel hulp nodig heeft
bij de opvang van asielzoekers. Zo ja, bent u bereid om in Europees
verband te pleiten voor hulp aan Turkije en aan eventuele andere
buurlanden die vluchtelingen opvangen, zoals Libanon?

De leden van de CDA-fractie gaan er van uit dat, ondanks het ontbreken
van dit onderwerp op de voorlopige agenda, gesproken zal worden over de
situatie in Syrie. De beperkte berichten uit het land schetsen een beeld
van steeds verder toenemend geweld en grotere vluchtelingenstromen. Deze
leden hebben begrip voor de bezorgdheid hierover van Turkije en de roep
van dit land om de instelling van een bufferzone tussen Turkije en Syrie
en het instellen van een No Fly Zone. Bent u bereid dit pleidooi van
Turkije in VN-verband te ondersteunen? Zo nee, waarom niet? Kunt u
aangeven op welke manier in NAVO-verband wordt gesproken over deze
steeds urgentere problematiek en of er in NAVO-verband stappen te
verwachten zijn om Turkije bij te staan? Graag een reactie. Inmiddels is
de heer Brahimi gestart in zijn functie als nieuwe VN-gezant voor Syrie.
Kunt u aangeven welke rol hij, naar uw verwachting, in Syrie zal kunnen
vervullen? Hoe beoordeelt u de Syrische belofte dat met Brahimi zal
worden samengewerkt?

Iran

De leden van de VVD-fractie maken zich zorgen over plannen van sommige
politieke partijen om uit de VN en de EU te stappen. Bent u het met de
leden van de VVD-fractie eens dat het voor Nederland moeilijker wordt om
het Iraanse nucleaire programma een halt toe te roepen als Nederland
geen sanctiebeleid meer kan voorstaan in EU- en VN-verband? De leden van
de VVD-fractie denken daarbij aan de oliesancties, waarbij Nederland in
Europees verband voorop liep. Deelt u de mening van de leden van de
VVD-fractie dat Israel daarmee benadeeld wordt als Nederland uit de EU
en de VN zou stappen? De productie van verrijkt uranium in Iran is
verdubbeld in het laatste kwartaal, zo laat het Internationaal
Atoomagentschap weten. De verhoogde capaciteit van de ondergrondse
centrale Fordo is een risico voor de stabiliteit in de regio. Het
Internationaal Atoomagentschap geeft aan dat het geen bewijs heeft dat
al het verrijkt uranium voor vreedzame doeleinden gebruikt wordt. De
leden van de VVD-fractie maken zich zorgen over het nucleaire programma
van Iran. Ziet u nog mogelijkheden om in Europees verband de sancties
tegen Iran uit te breiden? En op welke wijze duidt u de ontwikkelingen
in de relatie tussen Iran en Egypte in relatie tot het nucleaire
programma?