Preview document (🔗 origineel)

---

Samenvatting van bevindingen inzake het afleggen van examens voortgezet
onderwijs in het buitenland in het kader van het overleg met
vertegenwoordigers van het ministerie van Defensie, de stichting
Nederlands Onderwijs in het Buitenland en het ministerie OCW n.a.v.
casus Vespucci College. 

Bezien zijn de volgende aspecten:

Vooraf

De Nederlandse Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO) is geen Rijkswet.
Daarom geldt zij alleen voor het deel van het Koninkrijk in Europa en
dus niet op Aruba, Bonaire, Curacao, Saba, St. Eustatius en 

St. Maarten. Het ligt niet in de rede om terwijl overleg plaatsvindt
over de statuswijziging van de Antillen, het onderwijs bij Rijkswet te
willen gaan regelen. 

* Hoe zit het dan met: 

ambassades e.d.: ambassade geen territoir van de zendende staat; behoort
tot het grondgebied en de jurisdictie van het ontvangende land, zij het
dat er sprake is van diplomatieke immuniteit/onschendbaarheid. Mag niet
zonder toestemming van zendende staat worden betreden, vrijstelling
belasting e.d.; volledige immuniteit voor criminele jurisdictie.
Hetzelfde geldt voor de woonhuizen van diplomaten. Diplomaten/
consulaire ambtenaren hebben immuniteit bij verrichten van werkzaamheden
maar belichamen geen stuk staatsgezag. Ook de Nederlandse
vertegenwoordiging vormt geen Nederlands grondgebied.

oorlogsschepen: absolute immuniteit, ook in binnenwateren, dus
territoriale staat niet bevoegd enige gezagsdaad uit te oefenen
(binnentreden); schepen die toebehoren aan de overheid en voor
niet-commerciele doeleinden worden gebruikt zijn gelijkgesteld met
oorlogsschepen.

defensieterreinen zoals in Duitsland: behoren tot
grondgebied/jurisdictie van het (ontvangende) land;  bv. o.g.v. het
NAVO-verdrag (aanvullende) overeenkomsten m.b.t. de regels voor over en
weer (Nederland-Duitsland) gebruik maken van (on)roerende
goederen/oefenterreinen, toestemming voor wederzijds strijdkrachten
stationeren op het grondgebied van de andere staat, enz. (bv. vervallen
Budel/Seedorf verdrag). 

zgn. defensiescholen: op grondgebied van het ontvangende land.

* Is er gebied waarop geen jurisdictie rust?

 Ja, maar deze zijn weinig praktisch in deze nl.: volle zee (dus buiten
de 12 of 24 mijlszone), een schip op volle zee valt onder de jurisdictie
van de vlaggenstaat/staat waar het schip geregistreerd staat);
oceaanbodem; ruimte/hemellichamen en Antarctica.

*Stand van zaken examens Nederlands voortgezet onderwijs in buitenland? 

. VO-defensiescholen: nog een VO-school met in totaal nu tien
leerlingen; Havo-VWO t/m het derde leerjaar. Een paar kinderen vmbo
economie-administratief examen;

. de Europese scholen buiten beschouwing want andere opleiding/examen
(Europees Baccalaureaat);

. het Nederlands Lyceum te Paramaribo/Suriname geen constructie meer met
extranei; staatsexamen in Nederland en worden daar i.s.m. Studiekring
Utrecht begeleid;

. Astmacentrum Davos: hier worden Nederlandse kinderen - in principe
kortdurend - in het kader van geneeskundige behandeling opgenomen;
tijdens hun ziekteproces staan deze leerlingen gewoon ingeschreven aan
een Nederlandse school in Nederland, richt zich op onderbouw, bij
uitzondering een examenkandidaat via staatsexamencommissie.  

Resteert de Antillen met Vespucci College en Luzac College op Curacao. 

* Scholen aangesloten bij de Stichting Nederlands Onderwijs in het
Buitenland (Stichting NOB)

Een kleine 300 scholen aangesloten bij het NOB. In opdracht van de
Minister van OCW verzorgt de Stichting Nederlands Onderwijs in het
Buitenland  de subsidiering van deze scholen, een en ander is vastgelegd
in de Regeling Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland. De
regeling bevat voorwaarden voor het verstrekken van subsidie aan de
voorzieningen in het buitenland, alsmede bepalingen omtrent het namens
de Minister te houden  toezicht op dit onderwijs. Daarnaast ondersteunt
de Stichting  Nederlandse onderwijsvoorzieningen in het buitenland.
Subsidiering en steunverlening namens de Minister geschiedt  met het oog
op terugkeer in en aansluiting bij het onderwijs in Nederland en
Vlaanderen en is primair bedoeld voor Nederlandse en Belgische
staatsburgers die in het buitenland verkeren. Zowel Vespucci College,
als Luzac College worden -namens de Minister gesubsidieerd door de
stichting NOB en vallen  in dat kader onder  toezicht van  door  de
Minister aangewezen inspecteurs van het Onderwijs. Het onderwijs op deze
Nederlandse scholen in het buitenland wordt op verschillende wijze
afgesloten; een van de mogelijkheden is het deelnemen aan de Nederlandse
staatsexamens, andere het afsluiten via Europees Baccalaureaat (Europese
Scholen), Internationaal.Baccalaureat a l'option internation (Frankrijk)
,of Internationaal Baccalaureaat. 

 * Status van de Antillen 

Het ligt in de bedoeling dat per 15-12-2010 c.q. 1-1-2011 het Land
Nederlandse Antillen zal worden ontbonden. Dan komen Curacao en S.
Maarten, net als Aruba meer op afstand en de BES-eilanden = Bonaire, St.
Eustatius en Saba nauwer bij Nederland als een soort gemeente/openbaar
lichaam. Het is echter vooralsnog niet zo, dat na de transitie op de
BES-eilanden de Nederlandse (onderwijs)wetgeving zal gelden. (zie ook
vervolg). 

* Overwegingen en aspecten van belang 

In willekeurige volgorde: de bijzondere positie van Aruba en de
Nederlandse Antillen als een ander land en deel van het Koninkrijk der
Nederlanden; mogelijkheid een diploma te behalen dat toegang geeft tot
Nederlandse vervolgopleidingen; mogelijkheid voor ouders die door de
Nederlandse overheid en bedrijven tijdelijk zijn uitgezonden naar de
Nederlandse Antillen waarvan de kinderen weer moeten instromen in het
Nederlandse vervolgonderwijs, onderwijs te laten volgen dat aansluiting
biedt op het Nederlandse voortgezet onderwijs; bestuurlijke verhoudingen
nu en na de statuswijziging van de Antillen; juridische houdbaarheid;
instemming van het Nederlandse en het (ei)landelijke overheid; niet ten
koste gaan van de andere Antilliaanse scholen; doelgroep, soort en
plaats van examen; fasering in de tijd naar omstandigheden, zoals de
statuswijziging Antillen; bevoegdheden/mogelijkheden
staatsexamencommissie en inspectie. 

*Redenering  

Rijkswet voor het onderwijs op de Antillen ligt niet in de rede, komt
ook aan het recht van de (ei)landen om hun eigen onderwijswetgeving vorm
te geven; geen Nederlandse grond buiten Nederland; de bijzondere positie
van de Ned.-Antillen en Aruba als deel van Koninkrijk; op grond van die
bijzondere positie (nb het Statuut) door de Nederlandse overheid
defensie/marinepersoneel en ambtenaren tijdelijk naar de Antillen
uitgezonden en dat kinderen van dat Nederlandse overheidspersoneel na
hun tijdelijke verblijf moeten kunnen instromen in het Nederlandse
(vervolg)onderwijs; constructie defensieschool biedt geen oplossing, nb
ook Luzac Lyceum; het afgelopen examenjaar (2008) is voor Vespucci en
Luzac een mogelijkheid gecreeerd bij wijze van overgangsregeling van
examen voor de staatsexamencommissie op Curacao met meetellen van
schoolresultaten.

In kort geding vastgesteld dat de WVO buiten Nederland geen werking
heeft en dat de beeindiging van de gehanteerde examenovereenkomst
mogelijk is, mits een passende overgangsregeling; de overgangsregeling
voor de examens 2008 is als passend beoordeeld; ten aanzien van de
volgende jaren de uitspraak in KG aangehouden in afwachting uitkomst
overleg.; 

Inmiddels is OCW akkoord gegaan bij wijze van overgangsregeling ook voor
het examenjaar 2009 het staatsexamen voor de staatsexamencommissie op
Curacao te laten afnemen waarbij de behaalde schoolresultaten meetellen;
een dergelijke uitzonderlijke toepassing kan niet bij herhaling en voor
groepen worden gehanteerd. 

* Hoe na reeds twee jaar met een overgangsregeling 

Examens 2010

Opties: geen verdere overgangsregeling of nog een keer; zo ja, voor
alleen de leerlingen die nu reeds zijn begonnen met onderdelen van het
examen of voor alle leerlingen die dat jaar er aan toe zijn; met een
integraal staatsexamen (dus zonder mee tellen van schoolresultaten) en
geheel afgenomen voor staatsexamencommissie .

Uitkomst: nog een keer een overgangsconstructie voor alle
examenleerlingen op dat moment op Vespucci en Luzac maar via integraal
staatsexamen en geheel afgenomen op Curacao voor de
staatsexamencommissie. 

Na 2010: 

Er is dan na drie jaar sprake van een passende overgangsregeling voor de
situatie Vespucci/Luzac, scholen zijn gewend aan voorbereiden op
staatsexamen, ouders en leerlingen zijn ervan op de hoogte dat op deze
scholen het behalen van het diploma via het staatsexamen verloopt en de
wijze waarop dit wordt afgelegd namelijk in Nederland, dus geen reden
meer voor bijzondere voorzieningen. De reguliere grondslag voor de
staatsexamencommissie is beperkt tot het Nederlandse grondgebied. Er kan
een diploma worden behaald dat aansluit op/toegang geeft tot Nederlands
vervolgonderwijs.  

De per 15-12-2010 c.q. 1-1-2011 te verwachten statuswijziging van de
Antillen en het feit, dat de BES-eilanden dan waarschijnlijk een status
a la gemeente krijgen, biedt wellicht mogelijkheid alsdan en aldaar een
voorziening te treffen voor het afleggen van staatsexamens. Dit is
beleidsmatig het uitgangspunt voor OCW. 

OCW zal er naar streven om op het grootste BES-eiland Bonaire een
gelegenheid te creeren voor het afnemen van het integrale staatsexamen
voor kinderen die reeds op een reguliere school in Nederland onderwijs
hebben gevolgd of hun opleiding in Nederland zullen vervolgen van
ouders/wettelijke vertegenwoordigers die tijdelijk zijn uitgezonden door
de Nederlandse overheid of een bedrijf in Nederland, naar een van de zes
eilanden van het Koninkrijk buiten Europa. Vooralsnog  niet voor
kinderen van aldaar regulier wonende ouders/ kinderen en ook niet van de
lokale bevolking.

NB aandacht voor juridische basis/uitvoerbaarheid en visie van de
overheid van dan andere landen van het Koninkrijk.

Curacao en st. Maarten zullen dan een eigen bestuurlijke structuur
kennen en eigen onderwijs wet- en regelgeving.